امروزه تردیدی وجود ندارد که توسعه و گسترش اینترنت و همچنین بهره مندی از این ابزار نوین ارتباطی، نیازمند یک نظام حقوقی مدون و منسجم است. نظام حقوقی مورد نظر باید بتواند ضمن تامین آزادی این رسانه نوین، مانع سوءاستفاده احتمالی از آزادی بیان شده و به مردم اطمینان دهد که دسترسی و استفاده آن ها از رسانه های اینترنتی ارزان، امن و پایدار خواهد بود. در بین رسانه های اینترنتی، پایگاه های اطلاع رسانی یا همان سایت های خبری به لحاظ نقش و تاثیری که بر تامین حق آزادی بیان دارند، شاید بیش از سایر این رسانه ها نیاز به نظام حقوقی مدون و منسجم دارند.در این مقاله تلاش شده تا با توجه به اهمیت پالایش پایگاه های اطلاع رسانی اینترنتی، اصولی برای پالایش صحیح و قانونمند این رسانه های نوین ارائه گردد. به همین منظور اصول هفتگانه آزادی اینترنت، مداخله حداقلی دولت ها، قانونمندی، شفافیت، امکان دادخواهی، هوشمندی و آموزش بر مبنای اسناد حقوق بشری، مصوبات یونسکو و توصیه نامه های شورای اروپا و همچنین تجربیات کشورهای پیشرو در زمینه حقوق ارتباطات شناسایی و مورد نقد و بررسی قرار گرفته اند.

مقدمه : پایگاه های اطلاع رسانی اینترنتی (وب سایت های) مرتبط با سلامت و پزشکی هم اکنون جزو پرشمارترین پایگاه های مود مراجعه در جهان محسوب می شود. در کشور ما نیز اهمیت این موضوع در سال های اخیر و بخصوص با مطرح شدن مجدد پرونده الکترونیک سلامت و افزایش دسترسی و استفاده عموم مردم از شبکه اینترنت، به تدریج بیشتر شده است. بنابراین هدف از انجام این پژوهش ارزیابی کیفیت پایگاه های اطلاع رسانی اینترنتی منتخب مرتبط با سلامت در کشور و ارایه راه کار بوده است.روش بررسی: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی- مقطعی است که ابتدا مبانی نظری کیفیت پایگاه های اینترنتی به ویژه پایگاه های مرتبط با سلامت، مورد مطالعه قرار گرفت. سپس با استفاده از اطلاعات در دسترس، الگویی کلان شامل محورهای اصلی مطلوب، و نیز چک لیست مرتبط با آن برای ارزیابی کیفیت این پایگاه تدوین گردید و شاخص های مربوط مشخص شد که اعتبار آن توسط متخصصان امر مورد تایید قرار گرفت. در گام بعد با استفاده از نمونه گیری غیرتصادفی از هشت پایگاه منتخب اینترنتی مرتبط با سلامت در کشور، حتی الامکان سعی شد نمونه ای هم از واحدهای بهداشتی درمانی در سطح نظام شبکه سلامت در ایران انتخاب شود، سپس با استفاده از شاخص های کیفیت تعیین شده، توسط پژوهشگر مورد مشاهده، بررسی و ممیزی کیفیت (Quality Audit) قرار گرفت. در نهایت، نتیجه ارزیابی های انجام شده در قالب توصیه هایی مشخص به سازمان های ذی نفع ارایه گردید.یافته ها: بررسی های انجام شده در مجموع حاکی از وضعیت نامناسب پایگاه های مورد ارزیابی در قیاس با شاخص های کیفیت بود. این ضعف با حرکت به سمت سازمان های اجرایی خدمات بهداشتی درمانی که به طور مستقیم به جامعه خدماتی ارایه می دهند، بیشتر می شد. از جمله یافته های مهم دیگر، تنوع محتوایی پایگاه ها و فقدان استانداردهای پایه برای این مقوله بوده است.نتیجه گیری: مقایسه یافته های حاصل از مطالعه حاضر با نمونه های انجام شده در سایر کشورها، حاکی از فرصت های بهبود مشخص برای ارتقای کیفیت پایگاه های مرتبط با سلامت در کشور می باشد. در این زمینه، در متن مقاله توصیه هایی خاص برای نهادهای ذی نفع ارایه گردیده است.

هدف: کووید 19 بیماری همه گیری است که کل جهان با این اپیدمی درگیر است. این پژوهش با هدف: ترسیم نقشه علمی کووید 19 در پایگاه اطلاع رسانی Web of Science در آغاز سال 2021 انجام شد. روش ها: پژوهش حاضر کاربردی و از نوع کمی است و با روش علم سنجی انجام شده است. این مطالعه در فروردین 1399 و با استفاده از پایگاه اطلاعاتی Web of Science Core Collection انجام شد. جامعه آماری آن کلیه مدارک موجود و مرتبط در زمینه کووید در این پایگاه است که با استفاده از کلیدواژه های مرتبط، 101466 مدرک استخراج و تحلیل های علم سنجی و مصورسازی با استفاده از نرم افزارهای Excel و VOSviewer انجام شد. نتایج: طبق اطلاعات بدست آمده، انتشار مقالات مرتبط با این موضوع دارای روندی صعودی هستند. بیشترین نوع مدارک را مقالات، و به زبان انگلیسی تشکیل می دهند. کشور آمریکا بزرگ ترین تولیدکننده مدارک در این زمینه است. فعال ترین نویسنده Anonymous با 754 مدرک، و مجله British Medical Journal با چاپ 1363عنوان مدرک، مجله هسته و اصلی در کووید 19می باشد. این موضوع دارای 442 مقاله بسیار پراستناد و 1966 عنوان مقاله پراستناد است. نتیجه گیری: این مطالعه یک چشم انداز کلی از کووید در پایگاه اطلاع رسانی Web of Science را ارایه نموده است که می تواند برای پژوهشگران و مخاطبان علمی راهنما و نقشه راه باشد.

در این مقاله با بهره گیری از شیوه کتابسنجی به مطالعه وضعیت جاری، رشد و توسعه تولیدات علمی متخصصان ایرانی در حوزه علوم کتابداری و اطلاع رسانی از نخستین شماره مجلات مرتبط در پایگاه اطلاعاتی امرالد، تا ژوئن سال 2007 پرداخته شده است. یافته ها نشان می دهد که مجموعه ای مشتمل بر 39 مدرک از 28 مولف ایرانی در مجلات یاد شده به چاپ رسیده اند. نتایج پژوهش همچنین نشان می دهد که گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه شهید چمران اهواز با 12 مدرک در صدر قرار دارد. مردان مشارکتی 80 درصدی در تولید علم داشته اند و زنان تنها سهمی 20 درصدی را به خود اختصاص دادند. همچنین سال های اوج تولید علم متخصصان کتابداری و اطلاع رسانی ایرانی در محدوده سال های 2004 الی 2006 می باشد. پراکندگی جغرافیایی نشان می دهد که متخصصان کتابداری و اطلاع رسانی در استان تهران با مشارکت در تولید 16 مدرک، بیشترین فعالیت را در تولید علم داشته اند.